Rozwój przedsiębiorstwa w branży informatycznej wymaga zatrudniania fachowców. Zatrudnienie może przybrać różne formy. Nierzadko ma postać współpracy pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, ale często zatrudniany informatyk nie prowadzi własnej działalności gospodarczej. Wtedy możliwe jest zatrudnienie takiej osoby w oparciu o umowę o pracę (tzw. właściwe zatrudnienie, ponieważ z punktu widzenia prawa tylko taką formą można nazywać „zatrudnieniem”) lub na podstawie umowy cywilnoprawnej (m.in. zlecenia, umowa o dzieło).
Poniżej przedstawiono wybrane reguły dotyczące tylko dwóch aspektów z tego zakresu: cech umowy o pracę oraz praw autorskich. Opracowanie przygotowano według stanu prawnego na dzień 15 lipca 2015 r. Nie jest na bieżąco aktualizowane.
Jakie są cechy umowy o pracę w świetle jej odróżnienia od umowy zlecenia lub o dzieło?
I. Kryteria oceny czy umowa jest umową o pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy:
- pracownik zobowiązuje się:
- do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy,
- pod jego kierownictwem,
- oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,
- a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Tylko to co wskazano powyżej wystarczy do uznania, że relacje pomiędzy dwoma osobami to stosunek pracy zawiązany w oparciu o umowę o prace.
Podstawa prawna: art. 22 § 1 Kodeksu pracy (1974 r.)
II. Prymat stosunku pracy. Zatrudnienie w takich warunkach jak powyżej wskazano jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu tych warunków wykonywania pracy. Co to znaczy? Mianowicie, jeśli strony zawrą umowę to nawet jak ją nazwą umową zlecenia, to w razie potrzeby, każda ze stron tej umowy może twierdzić, że jest to umowa o pracę, ponieważ spełnione są wskazane powyżej cechy umowy o pracę.
Podstawa prawna: art. 22 § 1[1]-1[2] Kodeksu pracy (1974 r.)
Jak wygląda sytuacja z prawami do wyników pracy informatyka?
I. Programy komputerowe. Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej. Zwrócić należy uwagę, że ta zasada dotyczy umowy o pracę. W przypadku innych umów (np. umowy zlecenia) konieczne jest sięgniecie do regulacji prawnych związanych z takim typem umowy.
Podstawa prawna: art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (1994 r.)
II. Inne utwory. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono. Podobnie jak wyżej podkreślić należy, że te zasady dotyczą umowy o pracę.
Podstawa prawna: art. 12 ust. 1-3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (1994 r.)