W nowym artykule naukowym pt. „Funkcjonowanie elektronicznego postępowania upominawczego” adwokat dr Łukasz Gozdziaszek przedstawia i analizuje wyniki badań związane z tytułowym postępowaniem, tj.:

• liczbę spraw rozpoznawanych w tym postępowaniu (w kontekście liczby spraw wniesionych i załatwionych przez e-sąd w latach 2010-2016),
• czas trwania postępowań w latach 2010-2016,
• problematyki kosztów związanych z tym postępowaniem,
• rodzaje rozstrzygnięcie spraw przez e-sąd w latach 2010-2016
• ukazanie zróżnicowania i niepewności co do wykładni przepisów regulujących elektroniczne postępowanie upominawcze,
• skuteczność egzekucji,
• prognozy prawne dla e-sądu w świetle zmian prawny z ostatnich lat.

Elektroniczne postępowanie upominawcze na tle innych postepowań sądowych prezentuje się jako wysokoefektywne. Przy czym mając na uwadze, że e-sąd nie prowadzi postępowania dowodowego (właściwie należałoby wskazać, że nie powinien prowadzić, ponieważ w praktyce jest różnie), a także uwzględniwszy, iż sprawy rozstrzyga się bez udziału pozwanego, to oczekiwana (potencjalna) efektywność byłaby jednak znacznie wyższa. Dlatego realna sprawność w ostatecznym rozrachunku nie wygląda dobrze.

Wreszcie, co w gruncie rzeczy najważniejsze, statystycznie niska jest skuteczność egzekucji po elektronicznym postępowaniu upominawczym. Niejako znaczna (mimo wszystko) efektywność na etapie postępowania  przed sądem jest sprzężona z niską skutecznością postepowania prowadzonego przez komornika. Wydaje się, że jest to przede wszystkim konsekwencją charakteru spraw wnoszonych do e-sądu – są to często sprawy niesporne, w tym sensie, że pomiędzy powodem i pozwanym nie ma konfliktu, o to kto ma rację, lecz po prostu pozwany nie ma środków, ewentualnie je ma, ale nie chce zapłacić z innych powodów.

Istotną cechą praktyki funkcjonowania  elektronicznego postępowania upominawczego jest znaczna zmiana parametrów jego funkcjonowania w poszczególnych latach (pomiędzy początkiem swojego funkcjonowania w 2010 r. a 2016 r.). Nawet jeśli zaczęły rysować się tendencje w określonych obszarach (przykładowo wzrost liczby wnoszonych spraw), to wcześniej czy później się załamały. Niestety, takie zróżnicowanie poszczególnych parametrów, zwłaszcza czasu trwania postępowania i szans na wydanie przez e-sąd nakazu zapłaty, rodzi niepewność wśród stron postępowania. Ani powód, ani pozwany nie mogą wzorując się na dotychczasowym funkcjonowaniu e-sądu oszacować jak będzie wyglądała ich konkretna sprawa.

Artykuł dostępny jest bezpłatnie w elektronicznej wersji czasopisma „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2017/2 na s. 111-118.